Wat is een ligger?

Allereerst: wat is eigenlijk een ligger? Een ligger is een betonnen, ondersteunende “balk” die gebruikt wordt voor het maken van het dek van een viaduct. Door meerdere liggers naast elkaar te plaatsen en de sleuven tussen de liggers vol te storten met beton ontstaat vanzelf één geheel. De liggers worden in de lengterichting gelegd en steunen op zogenaamde steunbalken. Op het ontstane dek wordt vervolgens het wegdek van de A1 aangelegd.

Maatvoeringen

Normaal gesproken kan de bouwer van viaducten liggers in standaard maten bestellen. In geval van het Apeldoorns Kanaal is dit niet mogelijk vanwege de afwijkende maatvoering van dit viaduct. Destijds werden er andere regels en maatvoeringen gehanteerd. Bovendien is er veel uit het materiaal stekend wapeningsstaal in de liggers nodig om de koppeling tussen het bestaande en het nieuwe deel te maken. Eigenlijk is het een soort puzzel die precies in elkaar moet passen.  Al met al een behoorlijke uitdaging dus.

Zelf maken

Om toch aan de juiste maten van de liggers te kunnen komen heeft Heijmans grondig nagedacht over een oplossing. Uiteindelijk is besloten om de liggers zélf te maken door de betonspecialisten van Heijmans. Dit zorgt niet alleen voor exact de juiste maten, maar is ook nog eens duurzamer dan het gebruik van standaard liggers.

Duurzame liggers

Heijmans heeft op het eigen bouwterrein in Wilp de liggers zelf vervaardigd.  Daar, vlak langs de A1, zijn de liggers gestort en hebben daar lange tijd uit kunnen harden. Door ze op de eigen locatie te maken, vlakbij de plek waar ze uiteindelijk ingezet worden, is er flink bespaard op reiskilometers. Dit betekent dat ze niet meer van de fabriek naar de uiteindelijke plek bij het Apeldoorns Kanaal vervoerd hoeven te worden.

Bovendien is er aanzienlijk bespaard op cement. Normaal gesproken wordt in de fabriek een ander soort -minder duurzaam- cement gebruikt dat ervoor zorgt dat de liggers sneller uitharden. Dat is bij deze prefab liggers niet nodig. Als laatste duurzaamheidsaspect is er bij het storten van de liggers gebruik gemaakt van circulair grind. Het grind is voor 30% vervangen door betongranulaat afkomstig uit slooppuin.

Spannend

Het plaatsen van deze eerste liggers was voor de makers spannend: passen ze? Dat bleek het geval; ze pasten exact zoals was berekend en bedacht. Daarmee is de verbreding van het viaduct aan het Apeldoorns Kanaal een behoorlijke stap dichterbij.

Mooi voorbeeld

De prefab betonnen liggers zijn een uitstekend voorbeeld van het uitvoeren van een maatwerkoplossing met veel aandacht voor duurzaamheid. Een echte win-win situatie dus. De komende tijd worden er ook nog in totaal 26 prefab liggers geplaatst bij viaducten bij de Zuster Meyboomlaan, Oude Apeldoornseweg, Kayersdijk en bij de H.W. Iordensweg.